Her geçen gün şişmanlıyor, tehlikeye bir adım daha yaklaşıyoruz. Özellikle gençler, spor yapmak yerine sanal alemde, bilgisayar başında vakit geçirmeyi tercih ediyor… Hareketsiz yaşantı, fast-food alışkanlıkları, bu durumu daha da tetikliyor. Obezite, günümüzde, özellikle gençlerde çok yaygınlaşan bir durum… Hareketsiz yaşantı, fast-food alışkanlıklarının dışında en önemli sebeplerin en başında ise spordan uzak bir yaşam tarzı benimsemek geliyor.
Çağımızın sorunu obeziteye karşı sporun önemi
Obezite sorununda rol alan birçok faktör arasında fazla enerji alımı, yetersiz enerji tüketimi, genetik yatkınlık, düşük yağ oksidasyonu, azalmış sempatik aktivite, psikolojik stres, sosyoekonomik düzey düşüklüğü yer almaktadır. Çalışmalar vücut ağırlığının genetik kontrol ile yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Genetik etkiler bazal metabolizma üzerinde kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bundan dolayı bazı kişiler obeziteye daha yatkındır.
Obez anne babalarının çocuklarının obez olma ihtimali % 80 iken bu risk normal anne ve babaların çocuklarında % 15’tir.
Kilolu ve obez kişilerde egzersiz en iyi sonuç veren uygulamadır. Herhangi bir aktivite bile hiçbir şey yapmamaktan iyidir. Obez hastaların egzersizin çok kötü ve cezalandırıcı bir durum olmadığını anlamalarına yardımcı olmak gerekir. Başlangıçta hastalara yaşam şeklini değiştirmeleri konusunda küçük önerilerde bulunulur. Ödül olarak asla bir yiyecek kullanılmamalıdır. TV seyretme ya da bilgisayarda oyun oynama yerine aile ile birlikte yemek yenilmelidir. Öğünler planlanmalı ve gıda seçimleri yapmalıdır. Fiziksel aktivite arttırılmalı (özellikle yürüme) ve daha aktif bir yaşam şekli benimsenmelidir. Örneğin asansör yerine yürüyerek merdivenleri çıkmak, arabayı iş yerinden biraz daha ileriye park etmek gibi alternatifler üretilebilir. Obez hastaların bu aktiviteleri yavaş yavaş yapmaları önerilir. Burada spor eğitmeninin görevi hastanın sedanter(hareketsiz) bir yaşam ile oldukça aktif bir yaşam tarzı arasında nerede bulunması gerektiğine yardımcı olmak ve bundan sonraki adım için ilerlemesini sağlamaktır.
Kilo kaybı için kalori ayarlanması beslenme uzmanlarından yardım alınarak yapılmalıdır. Egzersiz önerilerine rehberlik yapmak üzere orta yoğunlukta egzersizler tercih edilmelidir. Başlangıçta veya çok sedanter (hareketsiz)yaşam tarzı olanlarda çok hafif egzersizlerle başlanarak yoğunluk kişilerin uyumuna göre arttırılmalıdır.
Ailelerde obezite konusunda uzmanlara yardımcı olmalıdır. Evde fast-food ve şekerli içecekler kısıtlanmalıdır, TV, sinema ve video oyunları tamamen yasaklanmasa da süreleri azaltılmalıdır, Çocukların günlük ev işlerini yapmasına izin verilmelidir, güvenli olan ve mümkün olan her şartta yürüyüş tercih edilmelidir, okul beden eğitimi ve beslenme programları desteklenmelidir, okul spor oyunlarına çocuğun katılımı cesaretlendirilmeli ve desteklenmelidir, çocuklar ev ödevinden önce, okuldan sonra dışarıda aktif bir işe cesaretlendirilmelidir, şehir aktivite olanaklarını araştırılmalıdır, fitness içerikli hediyeleri seçilmelidir, tatil veya dışarıda aile ile birlikte plan yapılmalıdır.
Bunların dışında en önemlisi obez olan veya riski taşıyan kişilerinde mutlaka bireysel antrenör ile kontrol altında ve düzenli bir şekilde çalışması gerekir. Bu şekilde hedeflerine daha hızlı ulaşabilirler. Bu sistem sayesinde kişiler daha güvenli bir ortamda sürekli kontrol edilerek çalışırlar. Ayrıca bireysel antrenör eşliğinde daha çok keyif alarak eğlenceli antrenmanlar yapabilirler. Buda obez kişilerde sıkça görülen kendine güven eksikliğinin giderilmesinde etkili bir rol oynar.